Arıları çoğaltmak ve artırmak için mutlaka bölme yapılmalı ve gerektiğinde ise bunları güçlendirmek için birleştirme işlemleri yapılmaktadır. Arı bölme; arıların oğul atmasının önüne geçmek veya arıları çoğaltmak için bölmelere yapılarak daha sonra bu yapılmış olan bölmelere hazır ana arı verilme suretiyle yeni koloniler oluşturulmuş oluyoruz. Arı bölme işlemleri genel olarak, ilkbahar aylarında (Nisan-Mayıs) daha sezona girmeden önce güçlü arıları bölerek yeni kovanlar oluşturuyoruz. Bu yaptığımız bölmeler hızlı ve güçlü gelişirse o sezondan güzel de hasat elde etmiş oluruz. Bu şekilde yaparak biz arılıkta yokken oğula gidecek arıların önüne geçmiş oluruz. İkinci olarak ise bal sağım sonrası (Temmuz-Ağustos) bölme yapılarak ve yaptığımız bu bölmelere yeni hazır ana arılar vererek seneye güzel arıları hazırlamış oluyoruz.
Yukarıda bahsedilen doğal oğulu önlemek amacıyla arıcı tarafından kolonilerin bölünmesi işlemine bölme, kolonileri güçlendirmek ya da ana arısını yeni kaybeden kovandaki koloninin yok olmasını önlemek amacıyla iki ya da daha fazla kolonilerin arıcı tarafından birleştirilerek yeni bir koloni meydana getirilmesi işlemine arı birleştirme denir. Birleştirmek için, zayıf arılarınız varsa ve sezonda kendini koruyup bal yapamayacak ise bu arıları diğer güçlü veya aynı seviyede olan arılar ile birleştirerek sağlıklı bir kovan oluşturmuş oluruz.
Kolonileri güçlendirmenin nedeni kovandaki üretimi artırmak ve kovandaki kayıpları azaltmaktır. O nedenle arıların hızlı çoğaldıkları ilkbahar dönemi dışında arıcıların güçlü koloniler bulundurmaları gerekmektedir. Arıcılıkta temel kural güçlü arı kovanları ile çalışarak sezondan yüksek rekolte de bal almaktadır. Arılarda mantık ne kadar fazla arı olursa o kadar bal fazla olur yani doğru bir orantı bulunmaktadır. Tabi bulunduğunuz yerdeki nektar kaynakları da önemlidir. Nektar kaynağının az olduğu yada flora zamanı geçtikten sonra arı güçlü olmuş bir şeye yaramaz önemli olan, nektar kaynaklarının en güçlü ve fazla olduğu dönemlerde arıları güçlü tutmak önemli bir faktördür.
Sonuç olarak arılarınızı çoğaltmak için bir kovanı ikiye veya üçe bölerek arılarınızı çoğaltabilirsiniz. Yine zayıf ve işe yaramayan arılarınız olursa yada anasını kaybetmiş varsa diğer arı koloniler ile birleştirerek güçlü arılar oluşturabilirsiniz. Bununla ilgili youtube Arıcılık TV kanalında gerekli videolar bulunmaktadır izleyebilirsiniz.
