Anadolu Ana Arısı ve Özellikleri

Arıcılıkta kullanılan arı türlerinden biri de Anadolu Ana Arıdır. Anadolu Ana Arı, Türkiye’nin çeşitli bölgelerinde bulunan, özellikleri ve yaşam alanlarıyla dikkat çeken bir arı türüdür. Anadolu ana arı, Türkiye’nin Anadolu bölgesine özgü bir arı türüdür. Bu arı türü, ülkemizde en yaygın olarak bulunan ve üretimi yapılan arı türüdür. Anadolu ana arı, diğer arı türlerine göre daha dayanıklı ve verimlidir. Bu nedenle, arıcılık sektöründe tercih edilen bir arı türüdür.

Anadolu arısı ismini Anadolu yarımadasından almış olan arı çeşididir. Anadolu arılar içinde birkaç tür olduğundan ötürü bu arı ırkının, bunun içine dahil edildiği söylenebilir. Bu ırk, türlü ekolojik özellikleri de kapsamaktadır. Ülkemizde bu arı türüne rastlamak için daha önce arı girmemiş bölgeler tespit edilerek ve buralardan elde edilen damızlıklar ile çoğaltılan arı türüdür. Eğer bu arıların olduğu yerlere daha önce gezginci arılık olarak arı götürülüp bırakıldı ise orada bulunan anadolu arısının melezlendiği var olan özelliklerini kaybettiği görülmektedir. O yüzden dolayı bu şekilde tespiti yapılan yerlerin korunarak anadolu arısının geleceği karantina altına almış olur.

Anadolu bal arısının özellikleri hakkında bu biçimde de bir bilgi bulunur: Anadolu arıları, mozayığına dahil olan iki arı ırkı da, Güney Ege taraflarında bulunan italyan arısı, melezleri ile Doğu Anadolu taraflarındaki Aras nehri boyu çok eski zamanlardan gelip, yerleşmiş ve değirmencilik mesleğiyle uğraşan beyaz Rusların getirmiş oldukları ve yetiştirmiş oldukları bu arılar, kafkas arılarının değişik özelliği olduğu da biliniyor. Anadolu ana arı damızlığı ile ilgili ıslah çalışmalarını Makedonya ülkesi yapmaktadır. Son zamanlarda ülkemizde de artık anadolu arısı üzerine ıslah çalışmaları yapılmaktadır.  Ülkemizde daha önce hiçbir şekilde farklı ana arı girmeyen bölgelerden de elde ettiğimiz ana arılar olmuş olup, bunlardan elde edilen ana arılar yeni analar üretimi yapılmaktadır. Anadolu ana arı türü aynı zamanda anadolu topraklarında bulunan papazalar tarafından ABD ve İngiltere’ye götürülüp, ıslah çalışmalarına tabi tutulmuştur.

Özellikleri Nelerdir?

Anadolu arısı (Apis mellifera anatoliaca) Türkiye’deki en yaygın arı ırkıdır. Bu arı ırkı, kuzeydoğu ve güneydoğu bölgeleri hariç ülkenin orta kısımlarındaki yerli arı popülâsyonunu oluşturmaktadır. Bu arı ırkı doğu arılarının bir dalı olarak sınıflandırılmıştır. Son zamanlarda yapılan genetik çalışmalar, bu bal arısı ırkının Doğu Avrupa arılarının bir dalı olduğunu doğrulamıştır. Renk, verim, morfolojik, fizyolojik ve davranış özellikleri bakımından büyük varyasyon gösteren Anadolu arısı, çeşitli bölgelere adapte olmuş birçok ekotipe sahiptir. Anadolu arı ırkının her ekotipi endemik çevresel koşullara sahip yaşam alanında farklı özellikler ortaya koymaktadır. Adaptasyon yeteneği gelişmiş olup dünya üzerinde bulunan Bal arısı ırklarının taban genini oluşturduğu bir çok ıslahçı tarafından kabul edilmektedir. Anadolu arı ırkının en yaygın ekotipleri Muğla arısı ve Orta Anadolu arısıdır. Anadolu arıları kirli sarı renkte ve küçük vücut yapısına sahiptir. Bu arı ırkı bazı çok iyi özelliklere de sahiptir.

Anadolu ana arının en belirgin özelliği, dayanıklı olması ve mevsim değişikliklerine karşı direnç göstermesidir. Ayrıca, bu arı türünün daha az agresif olması, arıcılık faaliyetlerini daha güvenli hale getirir. Anadolu ana arıları, yüksek verimli bir bal üretimine sahiptir ve kovanlarında düzenli bir şekilde çalışırlar. İri yapılı olması ve kış mevsimine dayanıklılığı oldukça yüksektir. Bu özellik, arıcılık için bölgesel olarak avantaj sağlar çünkü soğuk iklimlere dayanıklıdır. Anadolu arısı istikrarlı bir şekilde geliştiği, yüksek verimli olduğu ve hastalık ve zararlılara karşı dayanıklı olduğu gözlemlenmiştir.

Sert iklim koşullarına dayanıklılık, tutumluluk, yüksek kışlama ve yön bulma yeteneği, ana arı ve işçi arılarda uzun yaşam, yiyecek toplamada enerjik davranma gibi ayrı ayrı ırklarda görülebilecek özelliklere tek başına sahip olması ile yeni kombinasyonların elde edilmesinde rol oynayacak değerli bir ırk olarak öne çıkmaktadır. Anadolu ana arısının yavru ve bal üretim kabiliyetleri yüksektir. Yine de siz bölgenize en uygun ana arı cinsini seçmeyi unutmayınız.

Anadolu arıları; çok iyi şekilde kış koşullarını geçiren, yavaş çoğalan, koloni ve nektarı yerlerini bulma konusunda çok iyi olan, sakinliği, sokma özelliğinin az olması, oğul vermeye yatkınlığıyla bilinen arılar şeklinde tanımlanabilir. En büyük özellikleri Anadolu coğrafyası ve iklimine çok iyi uyum sağlamış olmalarıdır. Çalışkan, kış şartlarına ve hastalıklara dayanıklı olma gibi avantajları vardır. Anadolu arısının en üstün vasıflarından birisi de çok zor şartlarda bile bal toplayarak hayatını devam ettirebilmesidir. Genelde esmer ve küçük yapılı arılardır.

Nerede Yaşar?

Anadolu ana arıları, genellikle Anadolu’nun iç bölgelerinde, özellikle de Orta Anadolu’da yaşarlar. Bu arı türü, özellikle ılıman iklimleri tercih eder ve bu bölgelerde yoğun olarak bulunurlar. Doğal yaşam alanlarının yanı sıra, arıcılık faaliyetleri için de yaygın olarak kullanılırlar. Özellikle Toros Dağları ve Karadeniz bölgesinde sıklıkla görülen Anadolu Ana Arı, kendine özgü yaşam alanlarına sahiptir. Bölgenin iklimine uyum sağlayabilen bu arı türü, genellikle yüksek nem ve serin havayı tercih eder.

Ana Arının Kovana Verilmesi

Sağlam ve güvenli bir yerden aldığınız ana arıyı bu aşamada dikkat ve özen gerektiren bir uygulamadır. Kovana verilmeden önce ana arının sağlıklı ve verimli olup olmadığı kontrol edilmeli, uygun koşullarda kovan içerisine yerleştirilmelidir. Ayrıca, kovan içerisindeki diğer arılarla uyumlu olabilmesi için dikkatli bir şekilde seçilmelidir. Yapılan çalışmalar neticesinde ise daha iyi ana arıların sağlandığı görülmüş. En önemli vasıfları, Anadolu iklimine oldukça iyi uyumluluk sağlamış olmalarıdır. Bununla beraber hastalıklara karşı oldukça dirençli olmalarından ötürü Anadolu arısının tercih edildiği söylenebilir. Nektarın az olduğu zamanlarda bile bal toplayıp gereksinimlerini karşılıyorlar. Bu arılar genel olarak küçük ve esmer renktedir. Bu sayede anadolu arılarını tanımak daha kolay olmaktadır. Anadolu arıları kış koşullarına dayanıklı olan arı türüdür.