Diğer bir adı ile sahte ana arı olarak adı gecen yalancı ana arı kovanda çiftleşmiş ana arı olmadığı zamanlarda normal işçi arı tarafından petek gözlerine yumurta atılmasıdır. Böyle bir durumda erkeğe kaçmış veya sahte ana arı yapmış olarak ifade ederiz. İşi aslı koloni de gerçek bir ana arının olmamasıdır.
Ana arının attığı yumurtalar genel olarak döllü yumurta olmaktadır. Eğer dölsüz tabiri ile yumurta atmaya başladı ise bu erkek yumurta olmaktadır. Tabi ki ana arıda bazı dönemlerde ve yeni birey ana arılar için çiftleşebilmesi için erkek arı yumurtası atmaktadır. Lakin, bu tamamen işçi arı yumurtası gibi yumurta atmaya başladığı zaman koloni sönme noktasına kadar gelir. Böyle bir durumda acil olarak kovana müdahale edilmesi gerekmektedir.
Buradan önemli bir nokta var. Erkek arıyı normal ana arıda atar, yine işçi arı da erkek arı yumurta atmaya başlar. Ana arının erkek yumurta atması, yetersiz çiftleşmesinden kaynaklı veya yaşlı olmasıdır. ikinci türlü erkek arı yumurta olması sebebi ise, normal işçi arılar kendi içinde normal işçi gözündeki larvayı daha iyi besleyerek, bunu kendilerine ana arı olarak ilan ederler ve o işçi arı yumurta atmaya başlar. Bu işçi arı çiftleşmediği için ve çiftleşme yeteneği olmadığı için doğal olarak erkek arı atmaya başlayacaktır.
Yalancı ana arı nasıl fark edilir; koloni uzun süre anasız kaldıysa ve açık ve kapalı gözlü yavru yoksa yalancılama başlar. Bir gözde birden fazla yumurta varsa ve polen gözlerine ana arı memesi gibi meme yapmaya başladılar ise birden fazla ufaklı memeler bulunuyorsa o koloni sahte ana yapmaya doğru gidiyor ve gitmiştir. Şunu da unutmamak gerekir bazen yeni çiftleşmeden dönen ana arılar acemilik devresinde iken bir göze iki yumurta atabilirler ve bunu yalancı ana arı olarak isimlendirmek yanlış olur.
Koloniyi, Yalancı Ana Arıdan Kurtarma Yöntemi
Her şeyin en başından eğer bir koloni de ana arı yok olduğunu fark ettiyseniz hemen hazır ana arı vermektir. Bu şekilde ana arı vermeniz durumunda koloni yalancılamaya gitmez.
1) Başka bir anası olan koloni ile birleştirmek ve birleştiğinde yalancı ana diğer kovanda gerçek ana arı olduğu için yumurtlamayı kesecektir.
2) Yalancıya kaçmış koloniyi arılıktan 100-150 metre uzağa götürüp oraya bütün çerçeveleri arıları ile birlikte yer silkelenir. Daha sonra bu kovanı aldığımız yere önceden boş ve mümkünse kabarmış petek koyarak silkeledikten sonra arılar bu kovana girer. Yalancı ana arı erkek yumurta rezervi olduğu için yerinden kalkıp kovana gelemez. Daha sonra arılar kovana gelince iki çerçeve arasına hazır almış olduğumuz ana arıyı kek kısmını açıp bırakıyoruz. Yani normal ana arı verir gibi veriyoruz. Bu işlemi yaparken arı mevcudu en az 4-5 çerçeve olmalıdır. Öyle 1-2 çerçeve arı ise anayı kabul etseler de arı gelişmez ve zayıf kalır kışı da çıkaramaz.
3) Yalancıya kaçmış arını sağından ve solunda arı varsa bu yalancıya kaçmış arıda çok zayıfsa arıları dışarıya silkeleyerek oradaki diğer arı kovanlarının içine girmesini sağlayarak o arıları mevcud olarak güçlendirmiş olursunuz. Çünkü 2.maddede açıklandığı üzere arı çok zayıfsa anayı kabul etselerde fazla bir gelişim sağlayamazsınız.
Yalancı ana arının olmaması için yapmanız gereken elinizde ana arı yoksa diğer kovanlardan yavrulu kapalı ve açık vermeniz durumunda yalancılama olmaz. Mümkünse kapalı yavru verirseniz ana arı gözü yapmaz. Yok ben ana arı yapmasını istiyorum diyorsanız açık gözlü verin ve 16 gün sonra ana arı çıkar ve çiftleşmeye gitmesi gelmesi derken o ana arının yumurta atması 1 ayı geçir. En güzel hazır ve döllenmiş ana arı satın alarak koloniyi kurtarmaktadır. Ana arıyı geç temin edeceksiniz veya hemen alamadınız dediğimiz gibi yavrulu petek verin diğer kovanlardan. Bu şekilde yapmanız durumunda sahte ana arı olmayacaktır.
